Pasy klinowe - przewodnik krok po kroku z wymiarowaniem i doborem zamiennika

Data dodania: 05-08-2025

Pasek klinowy to popularny element napędowy, stosowany m.in. w silnikach, pompach i wentylatorach. Działa dzięki tarciu między bokami paska a rowkiem koła pasowego. Aby dobrać właściwy pasek, należy znać jego długość (La, Li, Ld, Lp) i profil (np. A, B, Z). Pomiar wykonuje się suwmiarką lub taśmą mierniczą, a przy braku oznaczeń - porównuje z katalogiem. Dobór zamiennika wymaga zgodności profilu, długości i jednostek.

1. Do czego służy pasek klinowy i jak działa?

Pasek klinowy służy do przenoszenia napędu między wałami - najczęściej z silnika na inne elementy maszyny, np. pompę, alternator czy wentylator. Działa dzięki tarciu między jego bocznymi powierzchniami a rowkiem koła pasowego. Kształt klinowy (trapezowy) zwiększa powierzchnię styku i poprawia przyczepność. Dzięki temu pasek nie ślizga się i skutecznie przenosi moment obrotowy.

2. Kiedy wymienić pasek klinowy? Objawy zużycia i zalecenia serwisowe

Pasek klinowy należy wymienić, gdy pojawią się oznaki zużycia, takie jak: pęknięcia, przetarcia, wykruszenia materiału, ślady oleju, piszczenie podczas pracy, luz lub spadanie z koła pasowego. Objawem może być też spadek wydajności napędzanych urządzeń (np. słabsze ładowanie alternatora). Producenci zalecają kontrolę co 20 000-30 000 km (w pojazdach) lub zgodnie z harmonogramem serwisowym maszyny. Wymianę warto przeprowadzać profilaktycznie, zanim pasek ulegnie awarii.

3. Jak prawidłowo zmierzyć pasek klinowy? Długości, profile i oznaczenia

Oznaczenia:

Li (długość wewnętrzna) - mierzona po wewnętrznej krawędzi paska
La (długość zewnętrzna) - najbardziej popularna, mierzona po linii roboczej paska (w połowie wysokości koła pasowego)
Lp / Ld (długość podziałowa = normatywna) - stosowana głównie przy projektowaniu napędu; mierzona po teoretycznej linii środka przekroju

Jak zmierzyć długość paska:

Jeśli pasek jest cały - rozłóż go na płaskiej powierzchni i zmierz taśmą po jednej z krawędzi (najlepiej po długości podziałowej - Ld)
Jeśli paska nie ma - obwiąż linką drogę między kołami pasowymi i zmierz jej długość

Jak określić profil paska:

Profil to kształt i wymiary przekroju trapezowego paska. Najczęściej spotykane metryczne profile to:

Profil	Szerokość (b)	Wysokość (h)
Z	10 mm	6 mm
A	13 mm	8 mm
B	17 mm	11 mm
C	22 mm	14 mm

Aby dobrać profil:

Zmierz szerokość i wysokość przekroju starego paska
Porównaj z katalogiem profili (można znaleźć online lub u producenta)

Przykładowe oznaczenie metryczne: A 1000 La

A - profil
1000 - długość efektywna w mm
La - typ długości zewnętrznej paska

Przykładowe oznaczenie calowe: 4L420

4L - profil
420 - długość w dziesiątych części cala (czyli 42 cale)

4. Dobór zamiennika paska klinowego - co oznaczają poszczególne wymiary?

Aby dobrać zamiennik paska klinowego, należy najpierw zrozumieć, co oznaczają jego wymiary w oznaczeniu.

Typowe oznaczenie to np. A 1000 La, gdzie:

A - oznacza profil paska (w tym przypadku 13 mm szerokości i 8 mm wysokości)
1000 - to długość (tu: 1000 mm)
La - oznacza typ długości: zewnętrzna (czyli mierzona na wysokości roboczej paska w rowku koła pasowego)

Inne typy długości, które mogą pojawić się w oznaczeniach:

Li - długość wewnętrzna (mniejsza niż La)
Lp / Ld - długość podziałowa = normatywna (pośrodku wysokości przekroju)

Przy doborze zamiennika trzeba dobrać ten sam profil i tę samą długość w tej samej jednostce pomiaru (mm lub cale) oraz zgodnie z tym samym typem długości (La, Li itd.). Na stronie Q24Q można w łatwy sposób wyszukiwać zamienniki pasków klinowych na podstawie wymiarów, symboli z oznaczeń lub zastosowania (np. typ maszyny czy model urządzenia).

5. Narzędzia pomocne przy doborze - miarki i suwmiarki do pasków, tabele zamienników

Suwmiarka lub specjalna miarka do pasków:

służy do pomiaru szerokości i wysokości przekroju paska (czyli profilu)
przydaje się szczególnie wtedy, gdy oznaczenia na pasku są nieczytelne lub starły się całkowicie

Miarka krawędziowa lub taśma miernicza:

do pomiaru obwodu paska lub drogi pasa w układzie
umożliwia określenie długości, np. Ld (podziałowa) lub orientacyjnie La (zewnętrzna)

Tabele zamienników i katalogi producentów:

pozwalają znaleźć odpowiedni pasek na podstawie znanych wymiarów, numeru części lub zastosowania (np. „do kosiarki XYZ”)

6. Najczęstsze błędy przy doborze pasków klinowych

Dobór paska „na oko” lub według przybliżonego dopasowania:

Zakładanie paska tylko dlatego, że „wchodzi na koło” może prowadzić do szybszego zużycia, poślizgu lub uszkodzenia napędu. Precyzyjny pomiar jest kluczowy

Ignorowanie kąta klina i profilu paska:

Nawet niewielkie różnice w kącie i wymiarach mogą powodować niedopasowanie do rowka koła pasowego, co skutkuje brakiem właściwego tarcia i szybszym zużyciem

7. Podsumowanie

A. Co przygotować przed zakupem pasków klinowych?

Sprawdź profil (np. A, B, SPZ), długość (np. 1000 La) i typ oznaczenia (metryczne lub calowe)
Zmierz szerokość i wysokość przekroju (profil) oraz długość (najlepiej zewnętrzną - La lub podziałową - Lp)
Pomiar można wykonać suwmiarką i taśmą mierniczą lub linką
Zanotuj, do jakiego urządzenia ma trafić pasek (np. typ maszyny, marka/model, pozycja w układzie)
Czasem producent maszyny podaje konkretny typ paska w instrukcji serwisowej
Sprawdź, czy pasek pracuje pojedynczo, czy w zespole wieloklinowym - wtedy ważna jest także długość i profil całego kompletu
Warto wiedzieć, czy pasek będzie pracować w trudnych warunkach (wysoka temperatura, zapylenie, olej), by dobrać odpowiedni materiał

B. Gdzie szukać pasków klinowych online?

Na stronie Q24Q dostępne są gotowe kategorie ułatwiające wyszukiwanie pasków klinowych według profilu.

Pasek klinowy Z | Pasek klinowy A | Pasek klinowy B | Pasek klinowy C

Przejdź do strony głównej